سوغات و صنایع دستی سیستان و بلوچستان:

(قسمت 2)

پريوار دوزي:

پلیوار یا پریوار دوزی دیگر هنری است که با دستان سیستان و بلوچستانی ها بر روی پارچه نقش میبندد و طرح هایی فوق العاده را خلق می کند. پریوار دوزی در حقیقت نوعی از گلدوزی روی پارچه محسوب می شود. در این هنر هنرمند طرح های مورد نظرش را مستقیما بر روی لباس و یا پارچه با نخ، پارچه و سوزن می دوزد.

زمینه ی کار در این هنر دستی پارچه می باشد که قسمت هایی از آن با پریوار دوزی زیبا می شود و جلوه بیشتری می گیرد. این دوخت را غالبا در حاشیه ی روسری و اشارپ زنان بلوچی می توانید ببینید.

اغلب مردم بومی سیستان و بلوچستان و روستاهای سراوان و ایرانشهر به پریوار دوزی تسلط زیادی دارند در این کار بسیار ماهرند. البته در نقاط دیگری همچون ایرندگان، از این هنر برای زیباتر کردن پیش سینه، سرشلوار و دورآستین استفاده می کنند. در روستاهای چانف، شکیم و ... با استفاده از نخ ابریشم و هنر پریوار دوزی، کلاه، عرقچین، سرمه دان، بازوبند، جلد دعا می سازند.

سکه دوزی و آینه دوزی:

آینه دوزی و سکه دوزی، را تمام نو عروسان سیستان و بلوچستان در جهیزیه خود دارند. پس از سوزن دوزی این هنر، بخاطر مصرف تزئینی زیادش، برای اهالی این استان و بخصوص توریست ها جذابیت زیادی دارد. در این هنر آینه ها را در سایزهای متفاوت در کنار پولک بر روی لباس های محلی، جلیقه، روتختی و ... می دوزند. البته سکه دوزی و یا آینه دوزی گاهی در کنار ابریشم دوزی، قیطان دوزی و بخیه های تزئینی نیز کاربرد دارند.

در هنر آینه دوزی از وسایل متفاوتی همچون سکه، منجوق و مروارید، دکمه صدفی، پولک، آینه، خرمهره، نوار یراق و پارچه استفاده می کنند. محصولات تولید شده از این هنر تنوع بالایی دارند و به همین علت خیلی ها را به خود علاقمند کرده.

این هنر را حتی می توانید در تابلوهای دیوارکوب، گردن بند شترهای عروسی و رختخواب عروس های سیستان و بلوچستانی نیز مشاهده کنید.

جواهرات:

طبق اسناد و متون تاریخی هنر ترصیع در سیستان، نیشابور و هرات قدمتشان به سده های اولیه جهان اسلام برمیگردد و خوب است بدانید که زیورآلات و جواهرات سیستان جزء هدایای بسیار با ارزش و نفیسی بشمار می رفتند که معمولا به مراکز حکومتی روانه و تقدیم می شدند. در این نواحی کوره های ذوب فلز زیادی وجود دارند که از قدمت تاریخی برخوردارند و نشان می دهند که هنر جواهرسازی سیستان بسیار کهن و قدیمی است.

در گذشته عمدتا از زیورآلات برای خودآرایی استفاده می کردند. البته نقش زیورآلات در آیین های مذهبی را نباید نادیده گرفت. مثلا به عنوان بخشی از شیربهای عروسی، از طرف خانواده داماد به عروس ها تقدیم می شد.

بنابراین مسافر این استان اگر هستید باید بدانید که جواهرات زیبا و متنوع آن نیز می توانند سوغاتی خوبی از این سفر باشند. چیزی نزدیک به 50 گونه مختلف از در (گوشواره)، چوری (النگو)، سربند، کپگو (گردن بند) و تاسنی (سنجاق سینه) را می توانید در بازاری های سیستان و بلوچستان تهیه و به یادگار ببرید.