مسجد امام یا معروف به مسجد شاه عباس اصفهان یکی از باشکوه ترین سازه های برجای مانده از مساجد ساخته شده دوره صفوی بشمار می رود. پیشتر این مسجد را و بخش خای مختلفش را توصیف کردیم و از معماری منحصربفرد آن گفتیم.
اینبار قرار است از ویژگی های این بنای تاریخی و ارزشمند مطلعتان کنیم و بگوییم که چه تمایزهایی به لحاظ ظاهری و معنوی نسبت به بناهای مشابه خود در اصفهان و جای جای ایران و جهان دارد:
مسجد امام با 18 میلیون قطعه آجر و 475 هزار کاشی ساخته شده.
این بنا یک گنبد اصلی، 4 مناره و 2 شبستان در شرق و غرب را دربر می گیرد.
4 ایوان زیبا از اطراف و حیاط محاصره شده است. محراب آن از مرمر ساخته شده و در نوع خود یکی از منحصربفرد ترین محراب های مساجد هم دوره اش بشمار می رود.
برای تحصیل طلاب علوم دینی در دوره صفویان، دو مدرسه در دو سمت مسجد ساخته شد. یکی سلیمانیه منسوب به شاه سلیمان و دیگری با مرمت های دوره ناصرالدین شاه، ناصریه معروف شد.
خوشنویسی ها، منبتکاری ها و سنگتراشی های این بنا را بنام ترین استادان ایرانی انجام داده اند که ارزش هنری آن را بسیار بیشتر می کند.
جالب است بدانید با اینکه هنر استادکاران زیادی در ساخت این مسجد بکاررفته، اما هویت خود را به خوبی حفظ کرده و ناهمگونی در آن دیده نمی شود. گویی این مسجد ساخته یک نفر است.
برای اینکه در زمان و هزینه صرفه جویی شود، تکنیک نوین هفترنگ برای رنگ آمیزی کاشیهای استفاده شده.
بخش های پایینی دیوارها را با قطعات یکپارچه و بزرگ مرمر تراشخورده ساخته اند. مرمرههای این مسجد را از معدنی در حاشیه اصفهان تهیه کردند. جالب است بدانید این معدن همزمان با ساخت مسجد کشف شده.
سردر بزرگ و آبی مسجد که در جنوب میدان جای دارد مردم را دعوت به ورود میکند. رنگ این سردر کاملا با رنگ خاکی و سفید بناهای اطراف میدان در تضاد است و جایگاه دین و این مسجد را به خوبی تفهیم می کند. کارشناسان معتقدند رنگهای آبی و لاجوردی فلسفه انتظار و نگاه به آسمان در میان شیعیان را القا می کند.
برای ساخت بعضی از بخش های این بنای باشکوه از عناصر معماری پرستشگاههای کهن ایرانی استفاده شده است. تمام عبادت کنندگان دوست دارند در محیطی خلوت و آرام به عبادت مشغول شوند. در دوره ساسانی دهلیز یا راهرویی روبه روی مرکز اصلی معبد می ساختند که علاوه بر دفع سروصدا، زیارتکنندگان را به ورود به پرستشگاه دعوت میکرد. دالان مدور مسجد امام نیز از این سبک الگو برداری شده. دالانی بدون زاویه که با راه رفتن در آن تغییر جهتتان را متوجه نمی شوید. بعد از قدم زدن در راهرو نسبتا تاریک، وارد روشنایی حیاط می شوید. که ورود به دنیای معنویت را تداعی می کند.
فاصله های زیاد میان ستونها باعث درکنار هم قرار گرفتن نمازگزاران می شود که از خصوصیات عبادت میان مسلمانان است.
مسجد امام، مسجدی جامع بشمار می رود و در بالاترین طبقه مساجد قرار می گیرد. عبادتهای جمعی همچون مراسم اعتکاف و احیای شبهای قدر و نماز عید فطر در این مسجد انجام میگیرد.
معمولا مساجد جامع در طول تاریخ تحت نظارت بلندمرتبهترین افراد حکومت بودند و کارکردهای اجتماعی، آموزشی و عمومی و حکومتی زیادی داشتند.
اگر مایلید که در تور اصفهان به این شهر سفر کنید، جاذبه های اصفهان و همچنین مسجد امام اصفهان را ببینید، اول تور راهنماییتان می کند تا تور ارزان اصفهان را برای خود رقم بزنید.