استان گلستان که شهر گرگان مرکز آن است دیدنیهای طبیعی و همچنین جاذبه های تاریخی بسیاری دارد ، همچنین بندر ترکمن که در نزدیکی گرگان قرار دارد از شهر های مورد علاقه توریستها میباشد ، میتوانید با خرید یک تور ارزان گرگان به بازدید جاذبه های گردشگری گرگان بروید و از آب و هوای عالی گرگان و جنگل های سرسبزش لذت ببرید.
شهر گُرگان مرکز شهرستان گرگان و استان گلستان در جانب شرقی شمال کشور ایران است.
گرگان کنونی تا سال ۱۳۱۶ «اَستَرآباد» یا «استرآباد» نام داشت. گرگان قدیمی که به عربی جرجان خوانده میشد شهری آباد و مهم بود که در نزدیکی گنبد کاووس امروزی قرار داشته و اینک ویرانههای آن در حوالی امامزاده یحیی بن زید قرار دارد. نام گرگان برگرفته از (جرجان) و گرگان قدیم از سال ۱۳۱۱ برای استرآباد استفاده شد.
زبان محلی گرگان
دانشنامه ایرانیکا گویش گرگانی را همان زبان مازندرانی یا گویشی بسیار نزدیک به آن میداند. لغت نامه دهخدا نیز گویش قدیم گرگانی را نزدیک به زبان مازندرانی و گویشهای سمنانی دانسته و تصریح کرده است که هنوز هم در روستاهای اطراف گرگان گویشوران زبان مازندرانی زندگی میکنند. هرچند که زبان مازندرانی خود از دیدگاه تاریخی به همراه چند زبان دیگر، گویشی وابسته به زبان پارتی (زبان پهلوی اشکانی) میباشد.
نمونههایی از گویش قدیم گرگانی در نوشتارهای فرقهٔ حروفیه بهجا مانده است. در سدهٔ دهم میلادی که منطقه گرگان از مراکز بازرگانی و فرهنگی منطقه شد نفوذ زبان فارسی بهویژه از سوی خراسان در گرگان افزایش یافت و در همین سده در شهر گرگان (نزدیک گنبد کاووس امروزی) زبان پارسی جای زبان گرگانی را گرفت.
استرآباد زبان گرگانی را حفظ کرد تا اینکه در دورهٔ بین سدههای ۱۵ تا پیش از آغاز سدهٔ ۱۹ میلادی این زبان در این منطقه بهطور کل منقرض شد و جای خود را در استرآباد و پیرامون نیز به فارسی و در بخشی از گنبد کاووس و ترکمنصحرا به ترکمنی داد.
این گویش پارتی بومی گرگان و خراسان هنوز در مناطقی از شمال خراسان چون سنخواست، راز، گیفان، و شوقان رایج است.
اکثریت جمعیت شهر گرگان با گویش فارسی گرگانی و طبری سخن میگویند. کتاب اوسانه زندگی با گویش گرگانی نوشته شده است.
گرگانیها، سادات استرآبادی، مازنیها، ترکمنها، سیستانیها گروه کوچکی از مهاجرین قزاق و مهاجرانی از دیگر استانهای کشور همچون سمنان، خراسان و از مردمان ساکن این شهر هستند.
شماری از قزاقها در فاصله سالهای ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۱ از شوروی به ایران مهاجرت کرده و در شهرهای گنبد، بندرترکمن و گرگان مستقر شدند و در هر سه شهر محل سکونت آنها قزاقمحله نام گرفت. بعضی از قزاقهای استان گلستان هنگام تشکیل کشور قزاقستان، در دههٔ ۱۳۷۰ به آن کشور بازگشتهاند.
بافت قدیم گرگان متشکل از پنج دروازه بودهاست که این دروازهها (محل تقاطع راههای مختلف بودهاند) میتوانند علل و شیوه رشد شهر را نشان دهند، پنج دروازهٔ شهر عبارت بودند از دروازهٔ شرقی بطرف بسطام و خراسان، دروازه فوجرد یا سبزه مشهد که به طرف گرگان قدیم میرفتهاست، دروازهٔ جنوبی بنام چهل دختران که بطرف کوهستان میرفته و دروازه مازندران و دروازه دنکوان که در دروازهٔ پنجم رفتوآمدی صورت نمیگرفتهاست. بافت قدیم گرگان را مجموعهای از محلات مسکونی و مراکز محلات تشکیل میدهد سیر تحول آنچه که در حال حاضر بافت گرگان نامیده میشود، حاکی از تجمع اولیهٔ سه محلهٔ اصلی سبزه مشهد، میدان و نعلبندان میباشد که بتدریج و تا به امروز در جهتهای مختلف بخصوص شرق و جنوب شرقی گسترش یافتهاند. در هر سمت شهر محلهٔ شرقی کنار دروازه خراسان بودهاست که هر سه محله با راه اصلی بهم متصل میشوند. بازار اصلی در محلهٔ شرقی بر مرکزیت آن محل میافزودهاست .
رشد اولیه شهر در محدوده برج و باروی آن بود اما از سال ۱۲۹۰ خورشیدی به بعد رشد شهر بیشتر معطوف به جنوب و شرق شد و از سال ۱۳۱۷ به بعد نیز رشد شهر مجدداً در همان قسمت شرق و جنوب شرقی انجام شد اما در دههٔ ۱۳۴۰و ۱۳۵۰ خورشیدی روند رشد شهر دوباره تغییر نمود و شهر بصورت پراکنده و در تمام جبههها گسترش یافت که بیشتر در امتداد خیابانها ایجاد شده بود. در دههٔ اخیر نیز شهر این الگوی رشد پراکنده در همهٔ جهتها را دنبال کرده که بیشتر در کرانههای شمال شرقی و جنوب بودهاست و بعلت وجود زمینهای مرغوب کشاورزی در شمال و باغات و جنگلها در جنوب، این روند رشد نامناسبی را ایجاد نمودهاست.
1 دیدگاه
فرهنگ و مردم زیارت