سد تاریخی گوران قشم

جزیره قشم از جمله مقاصد سفری است جاذبه‌های گردشگری و تفریحی بسیاری دارد و می‌توان گفت که هر نوع سلیقه‌ای را برای سفر راضی می‌کند، جاهای دیدنی قشم که از منابع و ثروتهای طبیعی جزیره به شمار می‌روند در نوع خود بی نظیر بوده و بازدیدکنندگان بسیاری را از نقاط مختلف دنیا به این جزیره زیبا می‌کشاند، همچنین به دلیل هوای خوبی که جزیره قشم در نیمه دوم سال دارد، که هوایی خنک و مطبوع است، باعث می‌شود از آبان ماه تا اواسط فروردین ماه مسافران زیادی به قشم سفر کنند، در این مطلب با اول تور همراه باشید تا با یکی از آثار تاریخی قشم، یعنی سد گوران قشم بیشتر آشنا شویم.

روستای گوران قشم

گوران قشم، روستایی از توابع بخش شهاب شهرستان قشم در استان هرمزگان ایران است. گفته میشود نام گوران از گبران گرفته شده است که گفته می‌شود محل سکونت زرتشتیان یا گبریان بوده است. این روستا در قسمت ساحل شمالی جزیره قشم قرار دارد که به جنگل‌های حرا نیز نزدیک می‌باشد.
درحال حاضر بیشتر قایق‌ها، لنج‌های ماهی گیری، موتور لنج‌های باری و مسافربری مورد استفاده مردم به دست استادكاران و كارگران قشمی ساخته می شوند که پیشه صنعت لنج سازی از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است و استاندان این حرفه اکثرا ساکن منطقه گوران قشم هستند.
مركز اولیه ساخت لنج در جنوب کشور، در جزیره قشم از جمله روستای گوران که در 90 کیلومتری غرب جزیره قشم قرار گرفته، بوده است. که این آبادی‌ها هنوز هم از مراكز بزرگ تولید و ساخت لنج‌های سنتی هستند. قایق‌ها و لنج‌های ساخته شده در آب‌های دریای پاری، بین جزیره‌ها و بندرهای ایران و شیخ نشین‌ها و حتی در سفرهای دراز به هند و آفریقا مورد استفاده قرار می گیرد. بیشتر لنج‌های ساخته شده در جزیره قشم چه از نظر حجم و چه گونه شناور توسط استادان پس پشتی طراحی می شود.
مواد نخستین و اصلی برای ساخت لنج‌های محلی عبارت اند از: چوب ساج، منتیگ، فینی، جنگلی و تنه درختان محلی مانند كرت، كهور، كنار و تنه درختان غیرمحلی، مانند توت و چنار. غیر از تخته و مواد چوبی وسایل فلزی نیز مانند میخ، پیچ و مهره، در ساخت لنج به كار می‌روند كه در گذشته توسط آهنگران محلی ساخته می شد و بخشی از نیازها را تامین می كرده اند در حال حاضر میخ‌های مورد نیاز از اصفهان تهیه می شود.
 و همچنین مواد تزیین و تقویت كننده‌ای كه در ساختن لنج برای استحكام و دوام و زیبایی به كار می برند می توان از پنبه آغشته به روغن كنجد و نارگیل نام برد كه در اصطلاح محلی (كلفات) گویند. استادكاران پس از ساختن لنج‌ها، فتیله‌های پنبه‌ای را با روغن كنجد می آلایند و در درزهای لنج می گذارند و روی آن را قیراندود می كنند تا سوراخ‌های لنج بسته شود و آب به درون آن رخنه نكند. زمانی که ساخت یک لنج آغاز می شود تا زمان اتمام کار ممکن است بین یک تا دو سال به طول بیانجامد.

سد گوران قشم

سد تاریخی گوران در روستانی گوران قشم قرار دارد که در فاصله حدود 90 کیلومتری شهر قشم است، سد گوران مربوط به دوره پهلوی است و این اثر در تاریخ 25 اسفند 1379 با شمارهٔ ثبت 3057 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کارشناسان، پی نخستین این سد را مربوط به دوره هخامنشیان و تاج آن را مربوط به دوره ساسانیان می‌دانند.

آب شیرین در جزیره قشم از ارزش بالایی برخوردار است و به همین دلیل از دیرباز استفاده بهینه از این مایه حیات، یکی از بخش‌های مهم زندگی بومیان جزیره قشم بوده است که نمونه آن را می‌توان در سد تاریخی پی‌پشت که دریچه و حوضچه آن بر جای مانده از روزگار ساسانیان است، به خوبی مشاهده کرد.