خصوصیات ظاهری تندیس مامایف روسیه

 در مطالب قبی هم اشاره کردیم که، مجسمه «سرزمین مادری فرا می خواند» جدا از پایه اش 85 متر ارتفاع دارد. این تندیس از سه بخش تشکیل شده است. پایه، بدنه اصلی و شمشیری که در دست مامایف است. پایه تندیس فقط 2 متر ارتفاع دارد، خود تندیس 52 متر و شمشیر آن 33 متر طول دارد.

 همه این سازه از بتن ساخته شده و فقط شمشیر آن سبب دشوار شدن کار مهندسین سازه شد. در ابتدا شمشیر را با فولاد ضد زنگ ساختند با روکشی از تیتانیوم؛ ولی این ترکیب سبب بالا رفتن وزن شمشیر می شد. در ضمن با وزش باد شمشیر تکان های شدیدی می خورد. این مسئله سبب، نگرانی های زیادی شد؛ این شمشیر بسیار بزرگ و آهنین در دست مجسمه بود و دست، به تنه اصلی متصل می شد.

هر بار که شمیر تکان می خورد همه نگران آسیب رسیدن به سازه می شدند. گفتیم که بر روی شمشیر لایه ای از تیتانیوم کشیده شده بود و بخاطر وزش بادهای شدید، این ورقه ها به شدت تکان می خوردند و صدایی همانند صاعقه تولید می کردند. پس، در سال 1972 این تیغه را با تیغه ای کاملا فولادی عوض کردند و در بالای شمشیر، چند سوراخ ایجاد کردند تا وزنش را کاهش دهد. 

بدنه تندیس

سعی شده مجسمه و چهره اش را طوری بسازند که جدی و خشمگین نشان دهد. این تندیس ابروهایی گره خورده و چشمانی بزرگ و هوشیار دارد و لب هایش بصورتی ساخته شده که انگار قصد فریاد زدن دارد و باد موهایش را به طرفین پریشان کرده. دستانی استوار و محکم دارد، موج های ایجاد شده بر دامنش نشان دهنده حرکت به سوی جلوی اوست. جالب است بدانید پشت سر مجسمه، تا چندین کیلومتر دورتر، هیچ ساختمان و سازه ای وجود ندارد و تنها آسمان آبی پس زمینه تندیس مامایف است و انگار این بانو در حال پرواز در آسمان است. 

 بعضی از منابع در دست اعتقاد دارند که یوگنی ووچیتیش برای ساخت چهره تندیس، از چهره یک دختر محلی به اسم والنتینا ایسوتوا (Valentina Izotova) استفاده کرده ولی پسرِ ووچیتیش می گوید که چهره این تندیس از تصویر مادرش الهام گرفته شده است. بعضی ها معتقدند، یوگنی ووچیتیش برای ساخت صورت از چهره همسرش و قهرمان پرتاب دیسک، نینا دومبادزه (Nina Dumbadze) استفاده کرده و چهره ای که از مامایف می بینیم ترکیبی از این دو شخصیت است. برای پیکره اش هم همینطور نظر قطعی در دست نیست و کسی تاکنون نتوانسته به یقین بگوید که مدل این تندیس کدام شخصیت است؛ ولی گمانه ها اغلب بر این است که، یکی از این سه شخصیت، آناستازیا پشکووا (Anastasia Peshkova)، والنتینا ایسوتوا (Valentina Izotova) و یا یکاترینا گریبینوا (Ekaterina Grebneva) مدل تنه تندیس مامایف هستند. 

درضمن، برای طراحی پیکره، از مجسمه نیکه ساموتراس (Nike of Samothrace) الگو برداری شده است. نیکه یک مجسمه از جنس مرمر است که سر ندارد و از الهه های پیروزی یونان محسوب می شود. این تندیس در موزه لوور فرانسه در معرض دید عموم قرار گرفته است.

برای ساخت مامایف، از تلفیق بتن پیش‌تنیده (1) و ساختار طناب فولادی بکارگرفته شده است تا بدون هیچ تکیه گاهی مجسمه بتواند سرپا بایستد. نیکیتین، مهندس سازه پروژه بوده که با همین روش سازه ای دیگر معروف به برج اوستانکینو (Ostankino Tower) در مسکو را ساخته.

پاورقی:

(1) پیش‌تنیده، روشی ضعف ها بتن در برابر کشش را برطرف می کند.