معرفی بخش های مختلف کلیسای سرکیس مقدس،تهران

گنبد:

با مشاهده بنای کلیسای سرکیس می فهمیم که به سبک تک ناوی آن را ساخته اند؛ طراح این کلیسا به خوبی مطلع بود که در کلیساهایی همچون سرکیس مقدس که تک ناوی هستند وزن و بار سقف ساختمان  توسط قوس‌هایی که در زیر سقف تعبیه می شوند، به دیوارهای طولی طرفین ساختمان انتقال پیدا می کنند. بنابراین این گونه ساختمان ها نباید عرض بسیار زیادی داشته باشند چون نمی توانند وزن سنگین سقف رل تحمل کنند و امکان فرو ریختن وجود دارد. ساختمان هایی با شکل و شمایل سرکیس اغلب سازه ای با وسعت کم و بدون گنبد هستند در صورتی که کلیسای سرکیس مقدس، هم بسیار وسیع است و هم گنبدی روی خود دارد. در نظر گرفتن این مسائل در ساخت کلیسا نشان می دهد که معمار از هوشمندی زیادی برخوردار است. او معماری کلیساهای تک ناوی را با معماری سالن های گنبد دار ترکیب کرده تا گنبد بزرگی را بر فراز کلیسا جای دهد؛ این گنبد انگار هیچ تکیه گاهی ندارد و بصورت معلق روی سقف جای گرفته است. در ‏کلیسای سرکیس از ستون هایی که بخواهند قوس ها را تحمل کنند اثری نیست و طراح ساختمان، برای منتقل کردن وزن ‏گنبد و سقف، از یک نوع تیر در سازه به نام شاه تیر بهره جسته. 

در این ساختمان هشت شاه تیر بصورت افقی جای گرفته اند که روی هشت ستون نصب شده اند و به عنوان تکیه گاهی در درون دیوارها محسوب می شوند. در واقع طراح، ستون هایی که در کلیساهای گنبددار مشاهده می کنیم را به درون دیوارها انتقال داده و روشی بسیار نوین را در ساختن گنبد بر روی کلیسا ابداع کرده که نشان از خلاقیت اوست. 

ناقوسخانه ها:

اگر این کلیسا را چندباری دیده باشید متوجه شده اید که دو ناقوسخانه دارد که در طرفینِ دالان ورودی غربی بنا و روی ورودی کلیسا، جای گرفته اند. این دو ناقوسخانه برج هایی با پلان چهار گوش را تشکیل داده اند و در آخر آنها هم گنبدهایی همانند اصلی کلیسا با ساق های هشت ضلعی ساخته شده. 

 معمار بنا در تعیین مکان جای گیری ناقوسخانه ها از ناقوسخانه های کلیسای سرکیس مقدس شهر ایروان الگو برداری کرده است. بر فراز ورودی ها و زیر برج های ناقوسخانه ها، نورگیرهایی همانند سایر نورگیرهای کلیسا دیده می شود که به طرف درون محیط برج ها گشوده خواهند شد.‏

محراب و امانت خانه ها:

 محراب این کلیسا به شکل نیم دایره بوده و طبق سنت کلیساهای ارمنیان در طرف شرقی کلیسا جای گرفته اند. زمین این بخش مقداری مرتفع تر از کف صحن کلیسا است و یک نورگیر هم در آن در نظر گرفته شده است. در دو طرف محراب، امانت خانه ها را می بینید که هر کدامشان یک نورگیر کوچک دیگر دارند. هریک از این امانت خانه ها ورودی به صحن اصلی کلیسا دارند و ورودی جدایی هم به طرف حیاط خارجی کلیسا دارند.

 دیوارهایی که بالای محراب میبینید  یعنی در دو طرف محراب با نگاره هایی بسیار زیبا تزئین شده اند. مضامین این نگاره ها از کتاب مقدس، اثر ادمان آیوازیان، نشات گرفته شده است.