آشنایی بیشتر با بخش های مختلف سردر باغ ملی، تهران:

گذرگاه های سردر باغ ملی:

این  سردر تاریخی سه گذرگاه دارد؛ دو گذرگاه کوچک در طرفین ساخته شده برای عبور پیاده  ها و یک دروازه بزرگ هم در وسط این دو جای گرفته که سواره ها از آن استفاده می کردند. هر سه گذرگاه درهایی چدنی دارند. این درها در قورخانه تهران و توسط استاد محمد علی کرمانی و بصورت سه تکه ساخته شده اند. روی بخش تیره چدن ها نقش های طلایی و برنجی حک شده که زیبایی و جلوه سازه را چندبرابر می کند. عبارت «عمل محمدعلی کرمانی» به خوبی در وسط در و زیر نشانه اصلی سردر مشهود است و جمله «این اثر در قورخانه تهران ساخته شد» را هم می توانید با حروف برنجی روی سردر مشاهده کنید.

دو لنگه در آهنی را با برنز و نقوش گل و مرغ همانند اژدها یا پرنده خیالی هما، طرح اسلیمی‌، شیر و خورشید، و سر شیر زینت داده اند، این نقوش را به صورت زیبایی مشبک کاری هم کرده اند. بر روی این در ورودی بزرگ نقوشی از طبل‌، پری‌، تاج‌، تبرزین‌، شمشیر، نیزه‌، شیپور، توپ و گلوله را می بینید و بالای دو ورودی طرفین نیز به صورت حصیری آجر کاری و زیباسازی شده است.

کتیبه ها و نقش و نگارهای سردر باغ ملی:

چیزی که این سردر را در نوع خود منحصربفرد می کند، نقوش و نگارهایی است که به رنگ لاجوردی‌، فیروزه‌ای‌، کرم‌، زرد، قهوه‌ای‌، طلایی‌، قرمز، سفید و سبز در آن بکار رفته است. ۴۵ کتیبه را بر روی کاشی می بینید به علاوه دو کتیبه فلز کاری که در بنا نصب شده اند. یکی از این کتیبه ها به صورت نیم برش دایره و دومی در بخش بیضی شکل روی سردر اصلی نصب شده.

 نقوش نمای خارجی:

روی نمای بیرونی اشعاری از نویسنده و ادیب دانشمند، میرزا حیدرعلی ندیم باشی معروف به ندیم الملک و ابیاتی از محمدعلی کرمانی زینت بخش کاشی کاری های بیرون هستند در ضمن دو شیر که تاجی را در میان خود دارند، پلنگ، شیر و خورشید، تیربار و گلوله‌های توپ هم بخشی ازین تزئینات است. 

 روی هر دروازه کوچک شش کتیبه را می بینید که مزین به اشعار هستند، این کتیبه‌ها به شکل کمربندی اطراف سازه پیچیده و در بخش عرضی آن هم کشیده شده اند. در ضلع غربی به خاطر ساختن ناودان و از بین بردن پلکان قرینه شرقی‌، دو کتیبه کمی ازبین رفته اند. کتیبه‌های انتهایی بخش غربی و شرقی ساختمان به خاطر احداث بناهای اداره پست و شرکت نفت دیگر شبیه قدیم نیستند.

نقوش نمای داخلی:

تصاویری از تصرف تهران در کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ نزدیک دروازه و برج و باروهای تهران (احتمالا دروازه قزوین) شامل زمان نابود کردن برج و بارو با گلوله‌های توپ، تصویر مسلسل، میدان نبرد، شصت تیر، رضاشاه با تفنگ شصت تیر در حال تیراندازی و دو فرشته پیروزی که از حجاری‌های طاق بستان الهام گرفته شده در این بخش دیده می شود. تصاویری کامل از قد سربازان لژیون قزاق (نیروی نظامی ویژه‌ای که در سال ۱۲۵۸ به توصیه ناصرالدین شاه قاجار پس از عقد قراردادی میان ایران و روسیه تزاری حک شده.

نقوش و تصاویر اسلیمی، پرچم سه رنگ ایران، پلنگ، سروده ها و آیات ‌قرآن و اسم های معصومین به شکل کتیبه زیر کلاه فرنگی  نمایه‌های کوروش کبیر، فروهر و مردمان آن زمان که علت بکاربردن آن ها شناساندن فرهنگ ایرانیان در آن هنگام بوده چون آلمانی ها و ایرانیان هر دو از نژاد آریایی محسوب می شوند.

 هنگامی که ساختمان های مجاور ساخته شد، قسمت جانبی این سازه و کتیبه آن پوشیده شد. بعد از انقلاب اسلامی نشان شیر و خورشید را از میان پرچم ایران، دو طرف بالای سردر در نمای داخلی و خارجی)و همچنین داخل هلالی‌ها حذف نمودند و نیم‌تنه فلزی رضاشاه هم سرنگون و دفن شد.