آثار تاریخی زنجان

زنجان یكی از نواحی تاریخی سرزمین ایران است و دارای آثار باستانی و بناهای تاریخی متعددی است. از جمله معروفترین آنها:
گنبد سلطانیه (بزرگترین گنبد خشتی جهان) واقع در شهر سلطانیه، و موزه رختشوی‌خانه (واقع در محله قدیمی عباسقلی خان) و بازار سنتی زنجان را می‌توان نام برد.

رختشویخانه یا مجموعهٔ تاریخی رختشویخانه در قلب بافت تاریخی شهر زنجان قرار گرفته است.سبک و سیاق معماری این بنا به شیوه اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی نسبت داد.زنان منطقه در این محل لباس می شستند و به همین دلیل به رختشویخانه معروف شده. این بنا در حال حاضر تعمیر و مرمت شده و به عنوان موزهٔ مردم شناسی مورد استفاده قرار می گیرد. شاید دلیل اصلی ساخت این بنا محافظت از زنان هنگام شستشوی لباس در ایام سرد سال بوده.این بنا توسط دو برادر به نام های مشهدی اکبر معمار و مشهدی اسماعیل بنا و در زمینی که از طرف شهردار وقت خریداری شده ، ساخته شده.

این بازار که ساخت آن از دوران آغا محمدخان قاجار آغاز شد و در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخت آن به اتمام رسید، طویل‌ترین بازار سنتی ایران می‌باشد که دارای 56 ورودی و کوچه است و با این شبکه ارتباطی منظم از کل شهر قابل دسترس بوده است.

قدیمی‌ترین اثر تاریخی بر جای مانده بر سطح شهر زنجان،کاروانسرای سنگی به عنوان یک اثر عام المنفعه در محاوره روزمره مردم این سامان به داش کاروانسرا معروفه و در خارج از بافت قدیمی شهر زنجان قرار گرفته که در روزگار نه چندان دوری مشرف بر مزارع سرسبز و باغات میوه حومه شهر در محور ارتباطی غرب به شرق قرار داشته. این کاروانسرا بیش از سه قرن قدمت داره و از جمله یادمان‌های ارزشمند عصر صفویه‌ست و هم‌اکنون به عنوان رستوران سنتی قابل استفاده است.

موارد دیگری که می‌توان نام برد: قلعه یا حصار زنجان، کاروانسرای سنگی، کاروانسرای شاه عباسی، بنای توفیقی، سرای دخان، داش کسن، مسجد جامع زنجان، مسجد خانم، بنای ذوالفقاری، بقعه قیدار نبی، ملا حسن کاشی، مسجد سجاس، چلپی اوغلی، معماری‌های صخره‌ای قروه و... می‌باشند که دیدن هرکدام از این آثار شور و حالی خاص دارد.